Dünya ərzaq qiymətləri il ərzində 20,5% ucuzlaşıb

15 May 16:29

 

2023-cü ilin mart ayında əsas ərzaq qiymətləri daha 2,1% ucuzlaşıb. Bu azalma ardıcıl on ikinci aydır ki, davam edir. BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) bildirib ki, keçən ilin martında ərzaq qiymətləri pik həddinə çatıb, sonra isə il ərzində 20,5% ucuzlaşıb.
Mart ayında azalma taxıl, bitki yağları və süd məhsulları hesabına mümkün olub. Şəkər və ətin qiyməti qalxıb.
Taxıl dərhal 5,6% ucuzlaşıb. Ötən ilin mart ayından etibarən azalma 18,6% təşkil edib. Ən çox - 7,1% - buğdanın qiyməti aşağı düşüb. FAO ekspertləri bunu dünyada əhəmiyyətli ehtiyatlar və ixracatçılar arasında gərgin rəqabətlə əlaqələndirirlər. “Qiymətin azaldılmasına Ukraynaya Qara dəniz limanlarından ixracı davam etdirməyə imkan verən Qara Dəniz Taxıl Təşəbbüsünün uzadılması da kömək etdi”, FAO qeyd edir.

Bundan əlavə, Avstraliyada istehsal proqnozlarında artım, eləcə də AB-də bitkilərin vəziyyətində yaxşılaşma müşahidə olunub. Bazarda əlavə eniş təzyiqi böyük həcmdə təklifin rəqabətqabiliyyətli qiymətlərin formalaşmasına töhfə verməkdə davam etdiyi Rusiyadan güclü rəqabət faktoru ilə təmin edilmişdir.

Qarğıdalı qiymətləri, Braziliyada rekord məhsulun əldə edilməsi və taxıl müqaviləsinin uzadılması gözləntiləri səbəbindən Cənubi Amerikadan mövsümi tədarük səbəbiylə mart ayında 4,6% azalıb. Yem taxıllarının qiymətləri buğda və qarğıdalıya ləng tələbatın təsiri altında aşağı düşüb.

Bitki yağlarının qiyməti 3% ucuzlaşıb. onlar indi 2022-ci ilin mart ayı ilə müqayisədə 47,7% azdır. Kotirovkalar yalnız palma yağı üçün yüksəldi. Amma digər yagların qiymətinin aşağı düşməsi bu artımı daha çox kompensasiya etdi. Palma yağının qiyməti əlverişsiz hava şəraiti və əsas hasilat ölkələrindən tədarükün azalması səbəbindən bahalaşıb.

Soya yağının dünya qiymətləri, dünya soya kotirovkalarındakı eniş trendinin təsiri altında enməyə davam etdi. Kolza və günəbaxan yağlarının qiymətləri də ucuzlaşmaqda davam edib - dünya ehtiyatları böyükdür, tələbat isə ləngdir.

Süd məhsullarının qiymətləri 0,8% ucuzlaşıb. İndi onlar bir il əvvəldən 10,7% azdır. Mart ayında azalma pendir və süd tozunun qiymətlərinin aşağı düşməsi, kərə yağının isə bahalaşması ilə əlaqədardır. Pendir qiymətləri ixrac təklifinin yüksəldiyi bir mühitdə Asiyanın ən çox idxal edən ölkələrinin əksəriyyətinin alışlarının azalması səbəbindən azalıb. Süd tozu qiymətləri doqquzuncu aydır ki, ilk növbədə Qərbi Avropada ləng tələbat və süd istehsalının mövsümi artımı ilə əlaqədar olaraq ucuzlasıb. Kərə yağının qiyməti isə əksinə, sabit və yüksək tələbin təsiri altında bahalaşıb.

Ət 0,8% bahalaşıb. Lakin hələ də qiymətlər ötən ilin mart ayı ilə müqayisədə indi 5,3% aşağıdır. Mal ətinin qiyməti mart ayında ABŞ-da daxili qiymətlərin artması ilə əlaqədar artıb. Donuz əti qiymətləri, əsasən, Pasxa bayramı ərəfəsində davam edən sıx tədarük və artan tələb fonunda Avropada qiymətlərin artması səbəbindən bir qədər yüksəldi. Əksinə, quş ətinin qiymətləri ləng tələbin fonunda və bir sıra ölkələrdə quş qripinin geniş yayılması səbəbindən təklif məhdudiyyətlərinə baxmayaraq, ardıcıl doqquzuncu aydır ucuzlaşmağa davam etdi.

Mart ayında şəkərin qiyməti 1,5% bahalaşıb. Göstərici 2016-cı ilin oktyabrından bəri ən yüksək həddə çatıb. Qiymətlərin bu artımı, əsasən, Hindistan, Tayland və Çində məhsul perspektivlərinin pisləşməsi nəticəsində 2022-2023-cü illər mövsümündə qlobal bazarlarda tədarükün sərtləşməsi ilə bağlı narahatlıqlardan irəli gəlir. Braziliyada şəkər qamışı yığımı üçün əlverişli perspektivlər, eləcə də dünya bazarında neftin qiymətinin düşməsi vəziyyəti hamarlaşdırdı, buna görə şəkər qamışından şəkər istehsalı üçün daha çox istifadə olunmağa başladı.