Qlobal miqyasda sərhədlərin daha da qapandığı, miqrasiya qanunlarının sərtləşdiyi bir dövrdə vətəndaşlıq almaq indi təkcə inzibati deyil, həm də siyasi və iqtisadi baxımdan mürəkkəb bir prosesə çevrilib. Xüsusilə 2025-ci ildə bir çox ölkələr yeni hüquqi tənzimləmələr qəbul edərək vətəndaşlığa keçid qaydalarını daha sərt çərçivəyə salıblar.
Lim10.az Valyuta.az-a istinadən xəbər verir ki, aşağıdakı siyahı dünyanın ən çətin vətəndaşlıq sistemi olan 10 ölkəsini və bu çətinliyin əsas səbəblərini təqdim edir.
“Qatar” - Qapalı sistem və uzunmüddətli rezidentlik
“Qatar”da vətəndaşlıq almaq üçün ən azı 25 il fasiləsiz yaşamaq, ərəb dilini yüksək səviyyədə bilmək və ölkə cəmiyyətinə “mədəni uyğunluq” nümayiş etdirmək tələb olunur. İki vətəndaşlığa icazə verilmədiyi üçün çoxsaylı xarici investor və mütəxəssislər bu imkandan kənarda qalır.
“Vatikan” - Dini statusa bağlı vətəndaşlıq
“Vatikan”da vətəndaşlıq hüququ yalnız “Holy See” strukturlarında vəzifə daşıyan şəxslərə və onların ailə üzvlərinə verilir. Bu status vəzifə başa çatdıqda avtomatik ləğv olunur. Bu səbəbdən Vatikan dünyada ən məhdud vətəndaşlıq sisteminə malik ölkə hesab edilir.
“Lixtenşteyn” - 30 illik inteqrasiya tələbi
Kiçik əraziyə və sabit iqtisadi sistemə malik “Lixtenşteyn”də vətəndaşlıq üçün 30 ilədək rezidentlik tələb olunur. Müraciət edən şəxsin vətəndaşlıq alması üçün yerli bələdiyyənin (icmanın) razılığı zəruridir.
“Butan” - Mədəni identiklik və dil baryeri
“Asiyanın İsveçrəsi” adlandırılan “Butan” milli identikliyini qorumaq məqsədilə vətəndaşlıq siyasətini sərtləşdirib. Təbii yolla vətəndaşlıq üçün “Dzongkha” dilində danışmaq, yerli adətlərə riayət etmək və ən azı 20 il ölkədə yaşamaq lazımdır.
“Səudiyyə Ərəbistanı” - Qapalı hüquqi model
“Səudiyyə Ərəbistanı” vətəndaşlıq prosesini ciddi şəkildə məhdudlaşdırıb. İki vətəndaşlığa icazə verilmir və yalnız kral fərmanı ilə istisna hallarda vətəndaşlıq verilə bilər.
“Küveyt” - Qeyri-şəffaf və siyasi yönümlü sistem
“Küveyt”də vətəndaşlıq qanunvericiliyi son illərdə beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən şəffaflığın azlığına görə tənqid olunur. Naturalizasiya prosesində qərarlar çox vaxt siyasi və sosial amillərlə müəyyən edilir.
“Şveytsariya” - Federal səviyyədə çoxmərhələli yoxlama
“Şveytsariya”da vətəndaşlıq almaq üçün müraciət edən şəxs yalnız federal yoxlamadan deyil, həm də yerli icma səsverməsindən keçməlidir. Namizəd ölkənin rəsmi dillərindən birini (almanca, fransızca, italyanca və ya romanç) bilməli və yerli mədəni həyata inteqrasiya olunmalıdır.
“Çin” - İki vətəndaşlığa sıfır tolerantlıq
“Çin” vətəndaşlıq siyasətində milli mənsubiyyətə ciddi yanaşır. İki vətəndaşlıq qəti qadağandır və naturalizasiya yalnız xüsusi hallarda - məsələn, valideyn mənşəyi və ya “dövlətə xidmətlərə görə” mümkündür.
“Şimali Koreya” - Praktik olaraq qeyri-mümkün vətəndaşlıq
“Şimali Koreya”da vətəndaşlıq yalnız doğum əsasında müəyyən olunur. Xaricilər üçün naturalizasiya proseduru ümumiyyətlə mövcud deyil. Bu, ölkəni dünyanın ən qapalı dövlətlərindən biri kimi saxlayır.
“Yaponiya” - Dil, mədəniyyət və hüquqi öhdəlik
“Yaponiya”da vətəndaşlıq üçün ən azı 5 il fasiləsiz yaşamaq, yapon dilində danışmaq, sabit gəlirə malik olmaq və əvvəlki vətəndaşlıqdan imtina etmək tələb olunur. Bu tələblər Yaponiyanı Asiyada vətəndaşlıq almaq baxımından ən çətin ölkələrdən birinə çevirir.
